Trải nghiệm người dùng là gì? Hướng dẫn thiết kế và tối ưu UX
Website của doanh nghiệp là một trong những phương tiện quan trọng để bạn có thể kết nối với khách hàng trên môi trường trực tuyến. Do đó, việc chú trọng vào trải nghiệm người dùng (UX) được xem là một điều cần thiết để khách hàng có được những trải nghiệm tốt nhất khi truy cập. Vậy UX là gì? Làm thế nào để thiết kế và tối ưu UX hiệu quả? Cùng theo dõi bài viết này để biết được câu trả lời chính xác nhé.
Trải nghiệm người dùng là gì?
Trải nghiệm người dùng (UX - user experience) có thể hiểu đơn giản là làm cho người dùng cảm thấy thoải mái khi sử dụng website của bạn. Mục tiêu của UX là tạo ra những cảm nhận tích cực từ người dùng khi họ sử dụng sản phẩm, trang web hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Điều này rất quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc người dùng có muốn quay lại và tiếp tục sử dụng dịch vụ của bạn hay không.
Trải nghiệm người dùng bao gồm nhiều yếu tố như: cảm xúc của người dùng, cách họ tương tác với trang web và cảm giác sở hữu sản phẩm. Ví dụ, một website bán hàng được tối ưu UX/UI sẽ có giao diện hấp dẫn, bố cục rõ ràng và font chữ dễ đọc. Khi khách hàng truy cập vào website, họ sẽ dễ dàng thực hiện các bước như chọn sản phẩm, thêm vào giỏ hàng, thanh toán và nhập thông tin mà không gặp bất kỳ khó khăn nào. Ngoài ra, việc thiết kế trải nghiệm người dùng còn giúp khách hàng dễ dàng tìm thấy và sử dụng các chức năng của trang web, giúp họ ở lại trang lâu hơn và tăng khả năng mua hàng.
Tầm quan trọng của việc tối ưu trải nghiệm người dùng (UX)
Website không đơn giản là nơi cung cấp thông tin mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận được nhiều khách hàng hơn và thúc đẩy hoạt động kinh doanh trực tuyến. Vì vậy, việc cá nhân hóa trải nghiệm của người dùng khi họ truy cập web đóng vai trò rất quan trọng.
1. Đối với doanh nghiệp
Đối với doanh nghiệp, UX design mang đến những lợi ích quan trọng sau:
- Thể hiện tính chuyên nghiệp: Một trang web có trải nghiệm người dùng (UX) tốt sẽ cho thấy sự chuyên nghiệp của doanh nghiệp. Khi khách hàng truy cập vào một trang web được thiết kế gọn gàng, dễ sử dụng và hấp dẫn, họ sẽ cảm thấy doanh nghiệp đáng tin cậy hơn. Điều này tạo ra ấn tượng tốt ngay từ lần đầu tiên và xây dựng niềm tin của khách hàng.
- Tăng tỉ lệ giữ chân khách hàng: Nếu khách hàng cảm thấy thoải mái, dễ dàng sử dụng trang web thì họ sẽ ở lại lâu hơn và quay lại thường xuyên hơn. Ngoài ra, một trải nghiệm người dùng tốt còn giúp giảm tỷ lệ thoát trang và khuyến khích khách hàng ở lại website lâu hơn để tìm hiểu thông tin.
- Hỗ trợ bán hàng: Giao diện và trải nghiệm người dùng được tối ưu sẽ giúp quá trình mua sắm trực tuyến trở nên dễ dàng và mượt mà hơn. Khách hàng có thể nhanh chóng tìm kiếm sản phẩm, thêm vào giỏ hàng và thanh toán mà không hề gặp khó khăn. Điều này làm tăng tỷ lệ chuyển đổi từ khách truy cập thành khách hàng, hỗ trợ quá trình bán hàng hiệu quả.
- Thúc đẩy doanh thu: Khi người dùng có trải nghiệm tốt, họ sẽ dễ dàng thực hiện các giao dịch mua hàng và điều này sẽ thúc đẩy doanh thu của doanh nghiệp. Không chỉ vậy, một trang web thiết kế chuẩn UX giúp khách hàng hoàn thành giao dịch nhanh chóng và dễ dàng, đồng thời khuyến khích họ quay lại mua hàng nhiều lần.
2. Đối với người dùng
Với người dùng, trải nghiệm tốt sẽ giúp họ dễ dàng tiếp cận và sử dụng website một cách hiệu quả. Một trải nghiệm người dùng thoải mái và thân thiện sẽ giúp khách hàng cảm thấy hài lòng và tin tưởng hơn đối với thương hiệu và sản phẩm / dịch vụ mà họ đang sử dụng. Điều này cũng là yếu tố quan trọng trong việc tạo nên lòng tin và sự trung thành của khách hàng đối với doanh nghiệp.
Ngoài ra, thiết kế user experience hiệu quả còn giúp họ tiết kiệm được thời gian và công sức khi sử dụng sản phẩm / dịch vụ. Nếu sản phẩm có giao diện dễ hiểu và dễ thao tác, người dùng sẽ không cần phải bỏ nhiều thời gian để tìm hiểu sản phẩm đó, từ đó gia tăng trải nghiệm khi sử dụng.
Các yếu tố quan trọng trong đánh giá trải nghiệm người dùng
Không thể phủ nhận rằng trải nghiệm người dùng (UX) có tác động lớn đến việc sản phẩm hoặc dịch vụ có thể tiếp cận được thị trường hay không. Vì vậy, việc hiểu rõ những yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng là cần thiết cho mọi doanh nghiệp khi họ tạo ra và phát triển sản phẩm của mình. Đặc biệt là:
1. Hữu ích (useful)
Tính hữu ích hay còn được gọi là tính useful của sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá trải nghiệm người dùng. Khi một sản phẩm mang lại giá trị thực và đáp ứng được nhu cầu của người dùng, ví dụ như làm cho họ cảm thấy thú vị, hấp dẫn hoặc giúp họ tiết kiệm thời gian thì nó cũng sẽ giúp doanh nghiệp cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường kinh doanh.
2. Có thể sử dụng (usable)
Để đảm bảo trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, sản phẩm của bạn cần phải dễ sử dụng. Nếu giao diện của trang web không thân thiện và dễ sử dụng, người dùng sẽ gặp khó khăn khi tìm kiếm thông tin hoặc thực hiện các thao tác. Ngược lại, một trang web được thiết kế với sự tiện lợi và thân thiện sẽ giúp người dùng tiết kiệm thời gian, dễ dàng tìm kiếm thông tin hoặc mua sắm.
3. Có thể tìm thấy (findable)
Để người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin và nội dung bên trong sản phẩm (đặc biệt là với các sản phẩm kỹ thuật số), điều quan trọng là bạn cần mang đến cho khách hàng một môi trường dễ hiểu và trực quan để giúp họ tìm hiểu rõ hơn về những gì doanh nghiệp của bạn đang cung cấp.
4. Đáng tin cậy (credible)
Đáng tin cậy và uy tín là những yếu tố quan trọng nhất để xây dựng một sản phẩm có giá trị với người dùng. Nếu sản phẩm không đảm bảo chất lượng và mất đi sự tin cậy của khách hàng, rủi ro bị loại khỏi thị trường là rất cao. Vì vậy, nhiệm vụ của bạn là cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về sản phẩm hoặc dịch vụ, từ đó giúp khách hàng có cái nhìn rõ ràng và tránh tình trạng thất vọng hay đánh giá thấp về doanh nghiệp.
5. Khơi gợi mong muốn (desirable)
Một sản phẩm được nhiều người mong đợi khi nó đáp ứng được nhiều yếu tố khác nhau: từ thương hiệu uy tín, thiết kế hấp dẫn, chất lượng đỉnh cao, đến khả năng tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người dùng. Khi sản phẩm của bạn có khả năng kích thích mong muốn của khách hàng thì đó là một sự thành công lớn bởi ngày nay, cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua sắm. Do đó, bằng cách cải thiện trải nghiệm người dùng, bạn có thể từng bước biến sản phẩm của mình trở thành sự mong đợi của nhiều người.
6. Có thể truy cập (accessible)
Sản phẩm hoặc dịch vụ có tính truy cập cao khi có thể được sử dụng bởi mọi người, kể cả những người có khuyết tật hoặc sử dụng các công cụ hỗ trợ. Điều này rất quan trọng đối với các trang web vì nếu giao diện của trang không thân thiện, người dùng sẽ gặp khó khăn khi truy cập và sử dụng sản phẩm / dịch vụ.
7. Có giá trị (valuable)
Yếu tố này sẽ quyết định mức độ sẵn lòng chi trả của người dùng để sở hữu sản phẩm của doanh nghiệp. Một sản phẩm chất lượng với giá cả hợp lý sẽ nâng cao trải nghiệm mua sắm của người dùng. Ngược lại, không ai sẵn lòng chi tiền để mua một sản phẩm không có giá trị cả.
Quy trình thiết kế trải nghiệm người dùng (ux design) gia tăng chuyển đổi
Quy trình thiết kế trải nghiệm người dùng (UX) là một chuỗi các bước được thực hiện để đảm bảo rằng sản phẩm của bạn có thể đáp ứng tối đa được nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Nếu bạn vẫn chưa biết quy trình UX design thế nào thì dưới đây là 6 bước cơ bản mà bạn nên nắm rõ.
1. Thấu hiểu sản phẩm
Để bắt đầu quy trình thiết kế trải nghiệm người dùng (UX), bạn cần hiểu rõ về sản phẩm của mình. Điều này bao gồm việc tìm hiểu mục đích, tính năng và đối tượng khách hàng, cũng như các yếu tố khác liên quan. Chỉ khi bạn có cái nhìn tổng quan về sản phẩm, bạn mới có thể lập kế hoạch thiết kế UX phù hợp.
Để hiểu rõ hơn về sản phẩm, bạn có thể thực hiện khảo sát khách hàng, phỏng vấn người dùng, hoặc nghiên cứu đối thủ cạnh tranh. Từ kết quả này, bạn có thể xác định các điểm mạnh và điểm yếu của sản phẩm để cải thiện và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng cho khách hàng.
Trong giai đoạn này, nhóm thiết kế UX cần gặp gỡ để hiểu các yêu cầu từ các bên liên quan như business, phát triển, khách hàng, và quản lý dự án. Qua các buổi trò chuyện này, nhóm thiết kế UX sẽ hiểu rõ về giá trị, tầm nhìn, và sứ mệnh của công ty, mục tiêu của sản phẩm, và lợi ích mà sản phẩm mang lại cho doanh nghiệp và khách hàng.
2. Nghiên cứu người dùng
Sau khi đã định rõ ý tưởng, nhóm thiết kế UX sẽ chuyển sang giai đoạn nghiên cứu. Thông thường, giai đoạn này bao gồm cả việc nghiên cứu người dùng và thị trường. Trong giai đoạn này, các nhà thiết kế sẽ thu thập và nghiên cứu thông tin để đề xuất hướng thiết kế sớm nhất, nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí.
Đây là giai đoạn có sự thay đổi nhiều nhất của dự án, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ phức tạp của sản phẩm, ứng dụng hoặc trang web, thời gian và nguồn lực có sẵn. Trong giai đoạn này, các nhà thiết kế UX sẽ thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Để hiểu sâu hơn về người dùng, việc tiến hành phỏng vấn cá nhân rất quan trọng. Những cuộc phỏng vấn này cung cấp thông tin định tính về đối tượng mục tiêu, bao gồm nhu cầu, mong muốn, nỗi sợ hãi, động cơ và hành vi của họ.
- Việc nghiên cứu đối thủ cạnh tranh cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Điều này giúp bạn hiểu rõ các tiêu chuẩn trong ngành và xác định cơ hội cho sản phẩm trong thị trường ngách.
3. Lên ý tưởng và phác thảo
Trong giai đoạn này, các nhà thiết kế sẽ đưa ra nhận định đúng đắn dựa trên phân tích đã thực hiện. Cụ thể, UX designer sẽ thực hiện các công việc sau:
- Xây dựng nhân vật đại diện cho các loại người dùng khác nhau khi sử dụng sản phẩm. Khi thiết kế, UX designer sẽ tham khảo những nhân vật này giống như mô tả thực tế về đối tượng người dùng mục tiêu.
- Hiểu câu chuyện của người dùng để UX designer có thể dự đoán cách họ tương tác với sản phẩm.
- Sử dụng phương pháp phân cảnh (storyboarding) để kết nối cá tính người dùng với câu chuyện của họ. Hiểu đơn giản thì đây là cách người dùng tương tác với sản phẩm, ứng dụng hoặc trang web.
4. Thiết kế
Sau khi đã hiểu rõ mong muốn, nhu cầu và kỳ vọng của người dùng, các UX designer bắt đầu giai đoạn thiết kế. Ở giai đoạn này, mỗi thành viên trong nhóm thực hiện các công việc khác nhau, từ tạo kiến trúc thông tin đến thiết kế giao diện người dùng thực tế. Để quá trình này hiệu quả, yêu cầu sự hợp tác của tất cả các thành viên và việc lặp lại để xác thực ý tưởng ban đầu.
Trong giai đoạn thiết kế, các UX designer thực hiện các công việc sau:
- Phác thảo ý tưởng bằng cách vẽ hoặc sử dụng công cụ kỹ thuật số để tưởng tượng ra nhiều giải pháp thiết kế.
- Tạo wireframes giúp hình dung cấu trúc cơ bản của sản phẩm, bao gồm các yếu tố chính và cách chúng kết nối.
- Tạo nguyên mẫu về trải nghiệm tương tác thực tế, từ mức độ thấp đến cao, có thể sử dụng các công cụ thiết kế web hoặc phần mềm khác.
- Tạo thông số kỹ thuật để những nhà phát triển có thể chuyển nguyên mẫu thành sản phẩm hoạt động.
- Xây dựng hệ thống thiết kế bao gồm các thành phần, mẫu và phong cách cho sản phẩm.
5. Thử nghiệm sản phẩm
Khi sản phẩm đã được thiết kế xong, nhóm UX cần kiểm tra xem nó hoạt động như thế nào khi người dùng thực sự tương tác với nó. Cách đơn giản nhất là thử nghiệm sản phẩm trực tiếp với người dùng và lắng nghe ý kiến của họ về trải nghiệm sử dụng. Từ nhận xét này, bạn có thể nhanh chóng phát hiện và sửa chữa các vấn đề hoặc điểm yếu trước khi sản phẩm được phát hành.
Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng, bạn cũng có thể sử dụng phương pháp A/B Testing để so sánh hiệu quả giữa các phiên bản khác nhau. Phiên bản tốt nhất là phiên bản giúp người dùng hoàn thành một hành động hoặc mục tiêu cụ thể một cách hiệu quả hơn.
6. Đo lường
Việc đánh giá là một bước quan trọng trong quá trình UI/UX design để giúp các thành viên trong nhóm UX hiểu rõ liệu thiết kế của họ có phù hợp với người dùng hay không. Thường thì, bước này sẽ được thực hiện khi sản phẩm đã gần như hoàn chỉnh để thu được phản hồi có giá trị hơn. Trong quá trình đánh giá, nhóm UX thường thực hiện các bước sau:
- Thử nghiệm sản phẩm thường xuyên bởi các thành viên trong nhóm, hoàn thành các thao tác định kỳ để phát hiện sớm các lỗi.
- Tiến hành các phiên kiểm tra với người dùng, thường là người đại diện cho đối tượng mục tiêu trong thiết kế.
- Tổ chức các buổi khảo sát để thu thập thông tin từ người dùng trong thực tế, bao gồm cả dữ liệu định lượng và định tính.
- Phân tích dữ liệu định lượng (như số lần nhấp chuột, thời gian truy cập, truy vấn tìm kiếm,...) từ các công cụ phân tích để hiểu cách người dùng tương tác với ứng dụng hoặc trang web.
Website của bạn có đang mất điểm vì UX kém? Giải pháp ngay đây!
Để tối ưu quá trình thiết kế trải nghiệm người dùng (UX) và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng trên website của bạn, hãy tham khảo ngay một số bí quyết sau đây:
1. Tạo ấn tượng tốt ngay từ điểm chạm đầu tiên
Việc thu hút người dùng vào website của bạn thực sự quan trọng, và điều quan trọng nhất là tạo ấn tượng tích cực ngay từ lần đầu tiên họ truy cập. Vậy nên, nếu điểm chạm đầu tiên kém thì khả năng họ sẽ rời bỏ website của bạn cũng cao. Do đó, hãy đảm bảo rằng website của bạn có giao diện đơn giản, dễ hiểu và thu hút người dùng ngay từ cái nhìn đầu tiên.
2. Tối ưu website trên mọi thiết bị
Trong thời đại công nghệ số, việc tối ưu trải nghiệm người dùng trên các thiết bị di động là rất quan trọng. Với số lượng người dùng sử dụng thiết bị di động ngày càng tăng, nếu website của bạn không tương thích trên các thiết bị này thì cơ hội tiếp cận khách hàng của bạn sẽ bị giảm đi đáng kể.
3. Xác định và tối ưu CTA để thúc đẩy chuyển đổi
CTA (Call-to-Action) là những lời kêu gọi hành động mà bạn đặt trên website của mình để khuyến khích người dùng thực hiện các hành động nhất định. Ví dụ như "Đăng ký ngay", "Mua hàng ngay", "Tải xuống miễn phí",.... Điều quan trọng là bạn cần xác định được CTA nào mang tính chất quyết định để thu hút sự chú ý và tạo ra sự chuyển đổi từ người dùng. Ngoài ra, cũng cần chú ý đến vị trí và thiết kế của CTA để đảm bảo rằng nó dễ nhìn và thu hút được sự chú ý của người xem.
4. Sắp xếp nội dung cho các vị trí phù hợp
Việc sắp xếp nội dung trên website cũng là một yếu tố quan trọng trong việc tối ưu UX. Nội dung cần được sắp xếp một cách logic và có trật tự để giúp người dùng dễ dàng tiếp cận và tìm kiếm thông tin một cách thuận tiện. Ngoài ra, cũng cần đảm bảo rằng nội dung được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu để giúp người dùng không bị “lạc lối” trong việc tìm kiếm thông tin.
5. Tích hợp website với social để tạo trải nghiệm liền mạch
Việc tích hợp website của bạn với các mạng xã hội như Facebook, Instagram hay Twitter cũng là một yếu tố quan trọng giúp tạo ra trải nghiệm người dùng tốt hơn. Bằng cách kết nối và chia sẻ thông tin từ website lên các mạng xã hội, bạn có thể thu hút được sự quan tâm và tương tác từ khách hàng. Đồng thời, việc tích hợp này cũng giúp cho người dùng có được trải nghiệm liền mạch khi chuyển đổi từ website sang các kênh truyền thông xã hội.
6. Xây dựng content chất lượng
Nội dung là một trong những yếu tố quan trọng để thu hút người dùng và tạo nên trải nghiệm tốt cho họ. Việc sản xuất nội dung chất lượng, hấp dẫn sẽ giúp thu hút được sự chú ý và giữ chân người dùng trên website của bạn. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý đến việc cập nhật và duy trì nội dung thường xuyên để người dùng luôn có những trải nghiệm mới và thú vị khi sử dụng sản phẩm / dịch vụ của bạn.
Trên đây là những thông tin về trải nghiệm người dùng mà Website Chuyên Nghiệp muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn đã hiểu hơn về UX là gì và biết cách để tối ưu thiết kế nhằm mang đến kết quả tốt hơn cho trang web của mình.
Bài viết liên quan:
7 kinh nghiệm thiết kế website quan trọng hàng đầu