Web server là gì? Top 5 web server phổ biến hiện nay
Để một trang web hoạt động ổn định thì chắc chắn không thể thiếu web server. Nhưng đối với những người mới tiếp cận công nghệ, khái niệm web server là gì đôi khi có thể còn mơ hồ. Vậy nên trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn làm rõ những kiến thức về máy chủ web là gì và những thông tin liên quan đến nó một cách cụ thể, chi tiết nhất.
Web server là gì?
Web server hay còn gọi được là máy chủ web - một hệ thống máy tính lớn được cấu hình để lưu trữ và quản lý toàn bộ dữ liệu của một trang web. Dữ liệu này có thể bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh, video,... được truy cập thông qua Internet. Ngoài ra, máy chủ web còn chịu trách nhiệm trong việc thực hiện kết nối mở rộng với các mạng máy tính khác, từ đó cho phép người dùng truy cập vào trang web từ mọi nơi trên thế giới.
Mỗi web server thường có một địa chỉ IP riêng và nó sẽ cung cấp một "địa chỉ" duy nhất cho trang web đó trên Internet. Nó cũng có khả năng đọc và hiểu nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau để có thể xử lý các yêu cầu từ các trình duyệt web và gửi lại các trang web tương ứng.
Không chỉ giúp quản lý dữ liệu của người dùng, web server mà còn hỗ trợ cung cấp các thông tin và dữ liệu này cho các máy chủ khách thông qua giao thức HTTP. Điều này giúp các trang web có thể được truy cập và hiển thị trên trình duyệt web của người dùng mỗi khi họ tìm kiếm.
Phân biệt web server và web hosting
Web server và web hosting có nhiều điểm tương đồng về bản chất, nhưng thực tế lại phục vụ cho các mục đích khác nhau. Hiểu một cách đơn giản thì server chính là một hệ thống máy tính lớn, trong khi hosting lại là cách để phân chia một server thành các phần nhỏ hơn để phục vụ các nhu cầu lưu trữ thông thường của người dùng. Bạn cũng có thể hiểu theo cách khác rằng server giống như một ổ đĩa máy tính, còn hosting lại chính là các phân vùng được chia trên đó theo dạng như ổ đĩa C, D, E,...
Dựa vào đặc điểm này mà web server sẽ tập trung vào các khách hàng lớn, thường là các doanh nghiệp hoặc tổ chức có nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn. Trong khi đó, web hosting thường phục vụ cho nhóm khách hàng cá nhân như các blogger, dự án cá nhân, doanh nghiệp nhỏ,... để tiết kiệm chi phí hơn so với web server nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dùng.
Các thành phần cơ bản của web server
Mỗi mô hình máy chủ web sẽ bao gồm cả phần cứng và phần mềm, mỗi phần đều đóng vai trò và thực hiện các chức năng quan trọng riêng biệt, cụ thể:
1. Phần cứng
Thường là một máy tính chuyên dụng được cấu hình để thực hiện chức năng lưu các file như: hình ảnh, file JavaScript, HTML cùng một số tài nguyên web khác. Máy chủ web cần kết nối với Internet và hỗ trợ truy cập thông qua domain để người dùng có thể truy cập vào các trang web được lưu trữ trên đó.
2. Phần mềm
Phần mềm có chức năng theo dõi và xử lý yêu cầu từ người dùng khi họ truy cập vào các file host từ ít nhất một máy chủ HTTP. Mỗi máy chủ HTTP thường đi kèm với phần mềm có khả năng đọc các URL và xử lý các yêu cầu tương ứng.
Mọi trình duyệt web hiện nay đều cần truy cập các file host chạy trên máy chủ web. Do đó mà khi người dùng truy cập, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu file thông qua giao thức HTTP. Khi một yêu cầu được gửi đến máy chủ web, máy chủ web sẽ ngay lập tức gửi lại phản hồi tương ứng.
Chức năng của web server là gì?
Với những ưu điểm vượt trội, web server được ứng dụng để thực hiện các chức năng sau:
- Xử lý dữ liệu qua giao thức HTTP: Đây quá trình xử lý và cung cấp thông tin cho khách hàng thông qua các máy tính cá nhân trên Internet. Máy chủ web sẽ chia sẻ nội dung dưới dạng các tệp style sheets, HTML, hình ảnh và đoạn mã script hỗ trợ nội dung văn bản. Khi người dùng truy cập vào một trang web bất kỳ thì máy chủ sẽ cung cấp đầy đủ dữ liệu của web thông qua giao tiếp qua lệnh giao tiếp HTTP.
- Kết nối linh hoạt: Web server cho phép nó tương tác với nhiều nguồn dữ liệu và thiết bị khác nhau. Điều này giúp máy chủ web thích ứng linh hoạt với các biến động trong lưu lượng truy cập và tích hợp dễ dàng với các dịch vụ bên ngoài như đám mây và API. Nhờ tính linh hoạt này, web server có thể cung cấp trải nghiệm web hiệu quả và đa dạng cho người dùng.
- Chương trình chuyển đổi thông minh: Phần mềm web server không khác gì các ứng dụng khác, nó có thể được cài đặt và hoạt động trên bất kỳ máy tính nào miễn sao chúng đủ điều kiện về bộ nhớ.
Web server hoạt động như thế nào?
Để biết được web server hoạt động như thế nào, các bạn hãy tham khảo dựa trên những bước sau:
Bước 1: Người dùng gửi yêu cầu
Đầu tiên, bạn hãy truy cập vào bất kỳ trang web nào mà bạn muốn trên một trình duyệt đã được cài đặt sẵn trên thiết bị của mình. Ví dụ, nếu bạn muốn truy cập vào trang web của Website chuyên nghiệp, bạn chỉ cần nhập URL https://websitechuyennghiep.vn/ vào thanh địa chỉ của trình duyệt và nhấn Enter.
Bước 2: Trình duyệt web gửi yêu cầu tới web server để tiến hành xử lý
Sau khi bạn nhập URL vào thanh địa chỉ của trình duyệt (như Chrome, Cốc Cốc,...) và nhấn Ente, trình duyệt sẽ nhận yêu cầu truy cập và chuyển đổi địa chỉ từ tên miền sang địa chỉ IP tương ứng thông qua các máy chủ DNS.
Tiếp theo, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ web thông qua giao thức HTTP để thông báo rằng có người đang truy cập thông tin tại địa chỉ này. Máy chủ sẽ phản hồi lại với kết quả cho người dùng thông qua trình duyệt.
Bước 3: Máy chủ web kiểm tra, trả kết quả và trình duyệt sẽ hiển thị cho người dùng
Khi nhận được yêu cầu, máy chủ web sẽ kiểm tra hệ thống xem có tài nguyên nào phù hợp với địa chỉ mà người dùng cần truy cập không. Nếu có, máy chủ sẽ gửi thông tin đó đến trình duyệt của người dùng qua giao thức HTTP để hiển thị. Tuy nhiên, nếu không có tài nguyên phù hợp, máy chủ sẽ trả về một thông báo lỗi hoặc nội dung không tìm thấy. Quy trình này sẽ tiếp tục lặp đi lặp lại cho đến khi có tài nguyên phù hợp được tìm thấy hoặc cho đến khi người dùng thoát khỏi trang web.
Top 5 loại web server phổ biến hiện nay
Trong thời đại công nghệ phát triển từng ngày, có rất nhiều loại server web ra đời để phục vụ cho nhu cầu đa dạng. Tuy nhiên, phổ biến nhất phải kể đến 5 loại web server sau:
1. Apache HTTP server
Apache là một trong những máy chủ web phổ biến nhất trên toàn cầu khi chiếm đến hơn 50% thị phần. Với khả năng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình và xử lý tải cao, Apache là lựa chọn ưa thích của nhiều tổ chức và cá nhân trên mọi lĩnh vực.
Đây là một phần mềm máy chủ có mã nguồn mở, được quản lý và phát triển bởi Apache Software Foundation. Điểm đáng chú ý ở Apache đó là việc giải pháp này hoàn toàn miễn phí nhưng vẫn cung cấp đầy đủ tính năng của một máy chủ web chuyên nghiệp.
2. Nginx
Nginx là một máy chủ web hiệu suất cao được thiết kế đặc biệt để xử lý các dữ liệu có độ tải cao. Với thiết kế nhẹ nhàng, Nginx không gây ảnh hưởng quá nặng nề đến tài nguyên hệ thống. Ngoài ra, vì là một reverse proxy mã nguồn mở nên Nginx cũng được đánh giá cao về tính ổn định và hiệu suất đáng tin cậy. Cấu hình linh hoạt và thông dụng của Nginx cũng là một điểm nhấn để giúp cho việc triển khai và quản lý trở nên dễ dàng hơn.
3. Internet Information Services (IIS)
IIS là một sản phẩm do Microsoft phát triển và được tích hợp sẵn với hệ điều hành Windows Server. IIS bao gồm nhiều dịch vụ khác nhau, trong đó nổi bật là dịch vụ Web Server và dịch vụ FTP Server. Ngoài ra, tất cả các tính năng của máy chủ web trong IIS đều được quản lý độc lập nên cho phép người dùng dễ dàng thêm, loại bỏ hoặc thay thế chúng theo nhu cầu của họ.
4. Apache Tomcat
Apache Tomcat là một dự án được nghiên cứu và phát triển bởi Apache Software Foundation. Apache Tomcat là một máy chủ HTTP nhỏ gọn và được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ ngôn ngữ lập trình Java.
Tomcat không chỉ hoạt động cực kỳ ổn định, mà còn cung cấp một loạt tính năng đầy đủ, kèm theo giấy phép mã nguồn mở. Nó hỗ trợ đa dạng hệ điều hành phổ biến như Linux, Windows và Mac.
5. Lighttpd
Lighttpd là một phần mềm mã nguồn mở hoàn toàn miễn phí và nổi bật với tính linh hoạt cao. Một trong những ưu điểm lớn của Lighttpd là khả năng tiết kiệm tài nguyên và yêu cầu cấu hình vừa phải. Đặc biệt, vì được viết bằng ngôn ngữ lập trình C nên Lighttpd có thể tương thích với tất cả các hệ điều hành phổ biến như Windows, Linux và Mac OS.
Một số lưu ý quan trọng khi sử dụng web server
Khi bạn cần sử dụng một máy chủ web cho mục đích của mình, đừng bỏ qua những điều sau đây:
- Duy trì hoạt động liên tục của máy chủ web: Mục đích chính của máy chủ web là cung cấp dữ liệu không chỉ cho người dùng truy cập mà còn cho các công cụ tìm kiếm như Google, Bing và Yahoo. Vì vậy, điều quan trọng bạn cần làm đó là phải đảm bảo máy chủ web hoạt động 24/24 bằng cách sử dụng các máy chủ chuyên dụng thay vì máy tính cá nhân.
- Lựa chọn cấu hình phù hợp: Cấu hình phần cứng của máy chủ web cần phải phản ánh lưu lượng truy cập dự kiến. Tránh việc cung cấp quá nhiều tài nguyên làm lãng phí và không đảm bảo hiệu suất cao, hoặc cung cấp quá ít tài nguyên dẫn đến giảm tốc độ truy cập. Nếu máy chủ web không đủ mạnh mẽ, khi có quá nhiều lượt truy cập cùng lúc thì trải nghiệm của người dùng sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.
Với những thông tin về web server là gì vừa được Website Chuyên Nghiệp chia sẻ, hi vọng bạn đã nắm vững kiến thức về máy chủ web để có thể lựa chọn và sử dụng một cách hiệu quả nhất. Chúc bạn thành công!
Bài viết liên quan:
Lập trình web là gì? Các bước lập trình web cơ bản